گفت‌وگو با سیدابوالحسن نواب | در زمان حیات آقای خامنه‌ای قانون اساسی بازنگری شود

یکی از اصلاحات قانون اساسی باید در مورد خبرگان باشد

نیوز – بخشی از وظیفه‌شان هم نظارت بر عملکرد رهبری است.

آن وظیفه را انجام می‌دهند.

یکی از اصلاحات قانون اساسی باید در مورد خبرگان باشد. در قانون اساسی در مورد خبرگان برخلاف مجلس شورای اسلامی بندهای زیادی نیامده است و باید اضافه شود.

نیوز – چه چیزهایی باید اضافه شود؟

همین که چه باید کرد؛ نظارت چقدر باید باشد و… و یک مقدار هم از بسته بودن خبرگان را نجات دهند. ما در شکل خبرگان هم مشکل داریم؛ ما معتقد نیستیم که خبرگان فقط روحانی باشند. مگر پزشکان خبره ندارند؟! مگر دانشگاهی‌ها خبره ندارند؟! مگر در اقشار مختلف کشور خبره فقط باید روحانی باشد؟! باید یک تعریفی در قانون اساسی برای خبره بنویسیم و هر که آن شرایط را داشت بپذیریم. برای مثال ده نفر از دانشگاهیان به انتخاب فلان، ده نفر استاد تمام به انتخاب فلان و… به این ترتیب شرایطش را بنویسیم. خبره که فقط روحانی نیست.

در عالم سیاست آقای مصباح بیست بود و آقای هاشمی صد

نیوز – به نظر شما به آقای هاشمی در این سیری که طی شد و از مرکزیت قدرت مقداری کنار رفتند جفا نشد؟

این جفا در نقطه‌ی مقابل آقای هاشمی هم تعریف می‌شود. آیا به آقای مصباح جفا نشد که گروهی خودشان را به آقای مصباح منتسب کردند و عملکرد خوبی نداشتند و حالا آقای مصباح در جامعه آنطور که باید و شاید مطرح نیست. همین جفا را در حق آقای هاشمی هم کردند. افرادی خودشان را به آقای هاشمی منتسب کردند و عملکرد غیر درستی داشتند و آقای هاشمی را از صدر به پایین آوردند. می‌گویند «زد و خورد»؛ وقتی انسان وارد میدان‌هایی می‌شود از آن جایگاهی که داشته پایین می‌آید.

نیوز – البته در حاشیه قرار گرفتن آقای هاشمی کمی بیشتر از آقای مصباح به نظام و کشور آسیب زد.

چون آقای هاشمی مطرح‌تر بود. در عالم سیاست آقای مصباح بیست بود و آقای هاشمی صد بود. وقتی به آدمی که صد است لطمه بخورد بیشتر از فردی است که بیست است.

نیوز – در چند مصاحبه گفته بودید که سردار شهید سلیمانی تلاش‌هایی می‌کرد تا شکاف‌های ایجاد شده از انتخابات 88 ترمیم شود.

سردار سلیمانی یک سردار نظامی نبود، در عراق در زمان دوره‌‌ی دوم نوری المالکی که بعضی‌ها تشخیص داده بودند که نوری المالکی در دوره‌ی دوم نباشد. (در عراق پس از صدام این دوره‌ی دوم نخست وزیری به یک مشکلی تبدیل شده است. مثلا در همین دوره‌ای که الان جناب آقای سودانی نخست وزیر است یک سال طول کشید تا انتخاب شود) در جریان انتخاب آقای مالکی هم هشت ماه طول کشید که آقای مالکی در دوره‌ی دوم نخست وزیر شد. عادل عبدالمهدی یا الکاظمی هم دوره‌ی نخست وزیری کوتاهی داشتند و با همین مشکل مواجه شدند.

تجربه‌ی آقای سلیمانی در آن هشت ماه کار سیاسی بود که توانست آقای المالکی را دوباره برای دوره‌ی دوم بیاورد. تحلیل‌شان این بود که اینطور برای ثبات سیاسی عراق بهتر است. من به اینکه آن تحلیل مثبت یا منفی بود کاری ندارم ولی چنین تحلیلی بود و ایشان هم تلاش کرد و آن کار شد. آقای سلیمانی انسان فوق‌العاده‌ای ولی عصمت که نداشتند و معصوم نبودند، اشتباه هم ممکن است داشته باشند و نمی‌دانم آن کار اشتباه بوده یا نه و اظهارنظری در این باره نمی‌کنم.

مقصودم این است که او یک خبرگی سیاسی بزرگی داشت. در ایران هم همین کار را می‌کرد، می‌خواست که آقای خاتمی را به اردوگاه رهبری برگرداند. و اگر در قید حیات بود حل شده بود.

جایگزینی برای حاج قاسم با این محدوده‌ی اختیارات در حوزه‌ی رهبری ندارید

نیوز – تنها دلیل اینکه به نتیجه نرسید این بود که به شهادت رسیدند؟

جایگزینی برای حاج قاسم سلیمانی با این محدوده‌ی اختیارات در حوزه‌ی رهبری ندارید. آیا فردی را در حواشی رهبری می‌شناسید که اینطور باشد؟ همین الان هم چنین فردی پیدا شود مسئله قابل حل است. چون جناب آقای خاتمی از عقلانیت و به تعبیر خود آقای خامنه‌ای نجابت برخوردار است. آقای خامنه‌ای روز آخری که دولت آقای خاتمی برای خداحافظی رفته بودند گفتند که انصافا آدم نجیبی است. آقای خاتمی از نجابت و یک عقلانیت برخوردار است که توافق کنند. اگر افرادی که در حاشیه هستند کنترل شوند آن طرف خیلی مشکلی ندارد. و تاکید می‌کنم که این افرادی که در حاشیه هستند نمی‌گذارند و حاج قاسم بر آنها مسلط بود که برخی‌شان هم از افراد رسانه‌ای هستند.

در ایران همه چیز کارکرد خودش را از دست داده است؛ حزب رسانه است، رسانه حزب است، مجله توپخانه و اطلاعات است. هر کسی هر کاری دلش بخواهد و از دستش بر بیاید انجام می‌دهد و به همین خاطر است که این کشور، کشور نمی‌شود.

الان وزارتخانه‌ای داریم که حزب است

الان ما وزارتخانه‌ای داریم که حزب است، وزارتخانه‌ای که اصلا کارش سیاسی نیست اما دارد کار حزبی می‌کند. وزارتخانه‌ای داریم که بزرگترین وظیفه‌ی کار کشوری بر عهده‌اش است (منظورم وزارت کشور و اطلاعات و ارشاد نیست) وزارتخانه‌ای که عملیاتی است ولی یک حزب تمام عیار است و دارد کار حزبی می‌کند. چون رئیس آن یک سری انتظارات و خواسته‌ها در ذهنش دارد.

نیوز – تا جایی که از جامعه متوجه می‌شویم مردم از عملکرد دولت و مجلس ناراضی هستند و از طرف دیگر هم میل و رغبتی به جریان‌های اعتدالی و اصلاحی حداقل در یکی دو سال اخیر نشان نمی‌دهند. به نظر شما چه کاری باید کرد که از این وضعیت عبور کنیم تا مردم از حالت بی تفاوتی خارج شوند؟

مردم ایران از هر دو جریان به شدت خسته هستند. چون هیچکدام گلی به سر مردم نزدند. آقای روحانی دلار سه هزار تومانی تحویل گرفته و دلار 26 هزار تومانی تحویل داده، آقای رئیسی دلار 26 هزار تومانی تحویل گرفته و تا امروز به 54 هزار تومان رسیده. البته آقای روحانی سه هزار تومان را در طول هشت سال به 26 هزار تومان رسانده و جناب آقای رئیسی در طول یک سال 26 هزار تومان را به 52 هزار تومان رسانده به قول آقای روحانی علی برکت الله! پس این دو دولت هیچ گلی به سر مردم نزدند، بنابراین مردم از آنها راضی نیستند.

ضرورت تشکیل دولت ملی

راهکار سومی وجود دارد؟

راهکار سوم تشکیل یک دولت ملی است. در هر دو جریان آدم‌های خیلی خوبی داریم. راهکار این است که ما یک مجلس قدرتمند ملی درست کنیم. آن مجلس قدرتمند ملی یک دولت قدرتمند ملی به وجود بیاورد که چشم‌مان را دیگر از چپ و راست بپوشانیم.

اگر دیدیم عملکرد یک وزیر خیلی خوب بود دیگر به اینکه چپ بوده یا راست کاری نداشته باشیم. وزیر انتخاب کردن اصلا کار سختی نیست. تعدادی کارشناس باید با فرد مباحثه کنند که ببینند سرآمدی دارد یا خیر و بعد در یک اتاق روانشناسی (این کاری است که ما در انتخاب هئیت علمی دانشگاه‌مان می‌کنیم) همه‌ی آیتم‌های مربوطه را بررسی کنند و در بیاورند. بعد هم بررسی صلاحیت عمومی فرد است. اینکه حتما باید فردی را بشناسم تا به عنوان وزیر انتخابش کنم شیوه‌های سنتی و قدیمی است. و در نهایت هم اتاقی که وزرای سابق (برای مثال آموزش و پرورش) در آن باشند ‌ که با او مصاحبه کنند که ببینند توانایی وزارت را دارد یا نه. مثلا دوازده نفر که در طول سی سال عهده‌دار وزارت آموزش و پرورش بودند شهادت دهند که او می‌تواند یا نمی‌تواند.

اگر کسی بخواهد راهکار بازگشت به ملت زیاد است

اگر کسی بخواهد راهکار بازگشت به ملت زیاد است. ملت باید احساس کند که در صحنه است و حق تعیین سرنوشت دارد. ولی این هم یادتان نرود که آن طرف‌هایی که به اصطلاح شما اصلاح‌طلب یا میانه‌رو محسوب می‌شوند تلاش می‌کنند تمام مشکلات را متوجه آقای خامنه‌ای کنند. این همان خط دشمن است. این روی خط دشمن است که تلاش می‌کند تمام مشکلات را متوجه ایشان کند. در همین راهپمایی‌ها توجه کردید که اینطور بود برای همین هم شکست خوردند. در خیابان شکست خوردند و حداقل‌ها را هم به دست نیاوردند. اگر مطالبه‌شان مطالبه‌ی تغییر یک وزیر بود حداقل می‌دانستند که ده سانتی‌متر پیشرفت کردند ولی مستقیم سراغ رهبری رفتند.

این خط در لایه‌ی خشنش بود، در لایه‌ی نرم هم همین خط داده می‌شود. شک نکنید، در ذهن شما هم بی تعارف می‌گویم که همین است. با اینکه نمی‌گویید و تصریح نمی‌کنید اما شما هم در ذهن‌تان این است که همه‌ی مشکلات به یک نفر بازمی‌گردد. در حالی که من به عنوان فردی که چهل و پنج سال است در این کشور کار کرده‌ام، اثبات هم کرده‌ام که جناحی نیستم، آقای خاتمی در هر مراسمی من را می‌بیند بسیار احترام می‌کند، این طرفی‌ها هم من را می‌بینند احترام می‌‌کنند؛ تا حالا ندیدم هیچ کس به من کمترین بی احترامی کند. به عنوان آدم مستقل و آزاده‌ای که پشت پا به مجلس و دولت و وزارت زده است با معلومات دقیقِ دقیق عرض می‌کنم همانطور که در آن مصاحبه گفتم یک درصد مشکلات هم متوجه آقای خامنه‌ای نیست. چون من آقای خامنه‌ای را می‌شناسم، ایشان فرد روشنفکری است.

وقتی در ایران روشنفکری کیمیا بود آقای خامنه‌ای روشنفکر بود

وقتی در ایران روشنفکری کیمیا بود ایشان روشنفکر بود. تا حالا شما یک کلمه دیده‌اید که ایشان علیه دکتر شریعتی حرفی زده باشد؟! مبنای دعوای روشنفکرها و غیرروشنفکرها آقای شریعتی بود. همان روزی که آقای شریعتی فوت کرد من به آیت‌الله مصباح گفتم که دکتر شریعتی فوت کرد شما خوشحال شدید؟ آیت‌الله مصباح معروف بود که بزرگترین مخالف شریعتی است، گفت من خوشحال نشدم، من دلم می‌خواست که او اصلاح شود و از قلم و بیانش اسلام استفاده کند. شریعتی خیلی جوان بود و در 44 سالگی از دنیا رفت. شریعتی یک اعجوبه‌ای بود و این همه سخنرانی و کتاب و نوشته داشت و اگر می‌ماند شصت سال و هفتاد سالش می‌شد چه تغییراتی می‌داشت.

مقام معظم رهبری یک کلمه علیه آقای شریعتی نگفتند. آقای خامنه‌ای هیچ چیزی جز ملت نمی‌خواهد، هیچ چیزی جز مصلحت ملت نمی‌خواهد. نه دنبال ریاست موروثی و این مزخرفاتی که می‌گویند هستند. زندگی مالی‌اش را هم که همه قبول دارید. دشمن و دوست و این طرف آب و آن طرف آب می‌گویند آقای خامنه‌‌ای چیزی از دنیا نمی‌خواست. من 49 سال است که آقای خامنه‌ای را می‌شناسم و به عنوان فردی که راست و چپ نیستم و مستقلم شهادت می‌دهم که هیچ چیزی جز ملت نمی‌خواهند. به هیچ چیزی جز مردم فکر نمی‌کنند. ولی همه چیز را به ایشان نسبت می‌دهند. مخصوصا در فضای مجازی و دشمنان و خارجی‌ها. همان اشتباه در خیابان در دوران مهر و آبان در اذهان عمومی رسانه‌های چپ ما هم هست. آنها در شعارهایشان لبه‌ی تیز را روی آقای خامنه‌ای گذاشته بودند و منتهی شد به بسته شدن فضا و الان هم در رسانه‌های داخلی اگر بخواهند همین تفکر را داشته باشند که همه‌ی مشکلات را فقط به ایشان نسبت دهند هم راه به جایی نخواهند برد.

نیوز – نتیجه‌ی فرمایش شما که ممنوعیت نقد رهبری نیست؟ زیرا خود ایشان هم موافقند که نقد انجام شود.

بله همینطور است.

نیوز – درباره‌ی موضوع انتخابات 1402 که در سخنرانی اخیر رهبری فرمودند که انتخابات پر شور و رقابتی باشد. در اینجا یک تناقضی وجود دارد، افرادی در شورای نگهبان حضور دارند که در انتخابات 1400 هم بودند و یکی از دلایل مشارکت کم عملکرد همین شورا بود.

این هم مشکل بعدی است. یک مشکلی درباره‌ی ارتباط رهبری و شورای نگهبان و این نوع مراکز وجود دارد. در موضوع آقای خاتمی گفتم که آقای خاتمی آماده است اما گفتم اگر حواشی پرقدرت بگذارند. که برخی از آنها را تعبیر می‌کنم به حواشی نیمه جان پر قدرت.