محمد سرافراز: هیچ اعتراف تلویزیونی را پخش نکردم

از اولین مسائلی که با رهبری و بیت ایشان مطرح کردم اجرایی شدن اصل ۲۷ بود

نیوز – اگر شما فکر می‌کنید که می‌باید به لحاظ حرفه‌ای اخباری منتشر شود چرا مقاومت نکردید و این کار را نکردید؟

سرافراز: من که چند سال است در صداوسیما نیستم و احتمالا منظورتان روسای سازمان به شکل کلی است. البته در صداوسیما همیشه هم به یک شکل عمل نشده است. در آن زمان از اولین مسائلی که با رهبری و بیت ایشان مطرح کردم همین بود که این بند قانون اساسی درباره‌ی اعتراضات اجرایی شود و جاهایی ایجاد شود تا کسانی که اعتراضی دارند حرفشان را بزنند.

البته در حدی که برای صداسیما مقدور بود در زمانی که مسئولیت داشتم این کار انجام شد. برای مثال، در سال 88 که در معاونت برون مرزی سازمان بودم پوشش گسترده‌ای برای کاندیداهای ریاست‌جمهوری در شبکه‌های برون مرزی ایجاد کردیم. به ویژه در شبکه‌ی پرس تی وی به شکل گسترده تمام میتینگ‌ها و تجمعات تبلیغاتی آنها را پوشش می‌دادیم.

اعتراضات ۸۸ را پوشش مستقیم دادیم اما …

البته ظرفیت تلویزیون برای این کار کم بود به همین خاطر به شکل گسترده‌تری در شبکه‌های اجتماعی که در اختیارمان بود هم اعتراضات را بازتاب می‌دادیم. در آن مقطع زمانی فعالیت‌های هر چهار کاندیدا را پوشش می‌دادیم. هنگامی هم که فعالیت‌ها به اعتراض به نتیجه انتخابات در تهران تبدیل شد هم پوشش مستقیم دادیم. اما بعد از روز اول از طریق رئیس وقت صداسیما جلوی SNG [سامانه پخش زنده] ما را در خیابان گرفتند و امکان ادامه‌ی این فعالیت فراهم نبود.

پوشش زنده‌‌ی شبکه‌ی خبر نباید فقط برای طرفداران جمهوری اسلامی باشد

نگاه من همیشه به این شکل بوده است. در زمان ریاست صداوسیما از جمله اولین کارهایم افزایش پخش مستقیم در شبکه‌ی خبر بود. شبکه‌ی خبر باید پخش مستقیم زیادی داشته باشد و این پوشش زنده‌ هم نباید فقط برای طرفداران جمهوری اسلامی باشد. اگر می‌خواهیم اعتماد به رسانه ایجاد شود باید مثلا صحبت‌های رئیس جمهور آمریکا را به شکل مستقیم با ترجمه‌ی همزمان پخش کنیم که ما این کار را کردیم. که همین پخش زنده سخنرانی رئیس‌جمهور آمریکا در شبکه‌ی خبر به خبری در CNN و شبکه‌های دیگر تبدیل شد.

نیوز – درباره‌ی آن موضوعی که درباره‌ی اعتراضات گفتید، وقتی به رهبری منتقل کردید واکنششان چه بود؟

سرافراز: پاسخی نگرفتم، نه مثبت و نه منفی. و عملا هم این کاری نبود که صداوسیما بخواهد انجام دهد. در عمل هم اتفاقی نیفتاد.

در دوره‌ی ما هیچ اعتراف تلویزیونی از صداوسیما پخش نشد

نیوز – با توجه به جایگاهی که در آن سال‌ها داشتید قاعدتا دیدارهای خصوصی هم با رهبری داشته‌اید و موارد دیگری از انتقاداتی که دارید هم مطرح کردید چه انتقاداتی را مطرح می‌کردید و واکنش‌شان چه بود؟

سرافراز: در آن دوره من مشکل اساسی را نحوه‌ی اداره‌ی صداوسیما می‌دانستم و صداوسیما را یک تشکیلاتی می‌دیدم که طی سال‌ها از تشکیلات رسانه‌ای به تشکیلاتی اداری تبدیل شده است. تشکیلاتی با تعداد زیادی مدیر و پرسنل که این سیستم را ناکارآمد کرده بود و یک بروکراسی اداری که هر نوع تصمیم‌گیری مدیریتی را با مشکل و چالش مواجه می‌کرد.

در یک سال اول کار اصلی‌ام این بود که این تشکیلات را به یک رسانه‌ی چابک با مدل رسانه‌ای و تصمیمات مستقل تبدیل کنم. برای نمونه، در دوره‌ی ما هیچ اعتراف تلویزیونی از زندانی‌ها از صداوسیما پخش نشد. زیرا معتقد بودم این مدل روش درستی نیست.

نیوز – مگر این مورد مربوط به ساختار صداوسیما بود؟ قاعدتا این تحمیل می‌شده به صداوسیما؟

سرافراز: هم می‌تواند مربوط به ساختار صداوسیما باشد و هم می‌تواند از بیرون باشد. هر دو مدل آن انجام شده است. البته این یک‌ مثال است و کارهایی که شده فقط به این موضوع محدود نبوده است.

ما به دنبال آن بودیم که رسانه محتوای جذاب‌تری پیدا کند و به شکل زیرساختی نیز می خواستیم کارهایی انجام دهیم که چالش‌ها و مشکلات به کمترین حد برسد.

برای نمونه، در انتخاب مدیران یکی از اشکالات صداوسیما این است که اغلب مدیران ارشد آن بر اساس خواسته‌ی قدرت‌های بیرونی سازمان انتخاب می‌شوند یا مبنای انتخاب این است که به چه جهت سیاسی گرایش دارند یا از کجا حساب می‌برند و به کجا امتیاز می‌دهند.

من معتقد بودم که صداوسیما به اندازه‌ی کافی مدیر دارد که توانایی انجام کار را دارند. به همین خاطر تمامی معاونین مجموعه را از داخل صداوسیما انتخاب کردم نه کسانی از بیرون که «صفر کیلومتر» بودند و تجربه‌ی کار رسانه‌ای یا مدیریتی نداشتند. یا با وجود داشتن این تجارب موفق نبوده باشد. قاعدتاً اگر کسی در حوزه‌ی کار قبلی خود موفق نبوده و کارنامه‌ی قابل قبولی نداشته باشد نباید مسئولیت بالاتری بگیرد.

نیوز – اعترافات تلویزیونی در آن مقطع از چه جنسی بود؟

سرافراز: درخواستی برای پخش اعترافات نشد.

از اشکالات صداوسیما این است که تعدادی جزایر جداگانه هستند

نیوز – چرا؟

سرافراز: این را باید از خودشان بپرسید؛ شاید می‌دانستند که با پخش آن موافقت نمی‌کنیم. من برای تمام امور مهم صداوسیما شخصاً وقت زیادی اختصاص می‌دادم. از اشکالات وارد به صداوسیما این است که به شکل متمرکزی مدیریت نمی‌شود و تعدادی جزایر جداگانه هستند.

به دلیل یک تجربه‌ی ناموفق در حوزه‌ی برون مرزی حساسیت خودم هم بالا بود تا مطالبی که پخش می‌شود واقعی باشد.

از طرف دیگر این نوع اعتراف‌ها خلاف قانون هم است‌. رئیس سابق قوه قضاییه حتی اصرار داشت تا زمانی که پرونده‌ای به دادگاه نرفت و حکم داده نشده نه تنها حق مصاحبه بلکه انتشار خبر از متهمان دادگاه خلاف قانون است و برای پرونده‌های اقتصادی هم یک مجوز خاص گرفتند که البته به درستی هم اجرا نشد. از این نظر هم ایراد دارد و فقط تصمیم رئیس صداوسیما نیست.

نه زیر بار فشاری رفتم نه گرایش خاصی را حاکم کردم

نیوز – شما آقای جبلی را به خوبی می‌شناسید و با او کار کردید. بعضی می‌گویند که ایشان تحت فشار جریان تندرو هستند. آیا واقعاً اینطور است و ایشان تحت فشار آنها فعالیت می‌کنند یا آقای جبلی هم همراه این جریان هستند؟

سرافراز: این سوال را باید از خودشان بپرسید. پاسخ خودشان به کسانی که این سوال را مطرح کردند این بوده که خودشان تصمیم می‌گیرند ولی به نظر من با همان توضیحاتی که در ابتدا درباره‌ی آنکه «رابطه‌ی صداوسیما با نظام حکمرانی چیست و چطور می‌تواند روابطش را تنظیم کند؟» گفتم این گرایش‌ها در انتخاب مدیران موثر است.

البته معتقدم که در زمان من نه زیر بار فشاری رفتم نه گرایش خاصی را حاکم کردم. حتی درباره‌ی مدیران کل استان‌ها که برای هر مجموعه‌ای از امام جمعه و نمایندگان مجلس تا استاندار و دیگران نظر دارند و از برآیند اینکه کدام یک قدرت بیشتری دارند مدیر کل استانی انتخاب می‌شود هم زیر بار هیچکدام از این حرف‌ها نرفتم. زیرا اگر صداوسیما بخواهد درست اداره شود باید مستقل باشد.

صداوسیما مثل بانک مرکزی است؛ اگر بانک مرکزی مستقل باشد زیر بار این نمی‌رود که به خاطر مشکلات و هزینه‌های دولت از اعتبار بانک مرکزی استفاده شود. اگر از اعتبار بانک مرکزی هزینه شود لطمه‌اش به مردم می‌رسد. همانطور که اگر به معنای واقعی بانک مرکزی مستقل داشته باشیم نه ارزش پول ملی پایین می‌آید و نه قدرت خرید مردم کم می‌شود و دخل و خرج دولت هم درست‌ تنظیم می‌شود؛ در موضوع اعتماد مخاطب و اعتبار رسانه هم‌ همین نسبت برقرار است.

اتهام نفوذ به من نمی‌چسبید

نیوز – یکی از اتهاماتی که به شما در  زمان ریاست بر صداوسیما می‌زدند این بود که شما بستر نفوذ در آنجا را فراهم کردید. موضوع نفوذ و نفوذی‌ها که در این سال‌ها خیلی مطرح شده را چه در رسانه و چه در مقیاس بزرگتر، در‌ کشور چگونه می‌بینید؟

سرافراز: البته این اتهام به من نمی‌چسبید. یک مورد بود که در پاسخم به آقای طائب که در کتاب روایت یک استعفا هم آمده همه‌ی مسائل روشن شده است. خانمی که 5 سال در آمریکا زندانی بوده و مسئولیت مشخص و محدودی در سازمان صداوسیما به او داده شد. مسئولیت ایشان در سازمان در حوزه‌ی مشخصی بود و با توجه به سابقه‌ی سه پرونده خاص قرار شد این سه پرونده را بررسی کند که هر سه هم همچنان مبهم است و زد و بند و فساد مالی در آن وجود دارد.

سه پرونده‌ی خاص که همچنان مبهم است: دیتاسنتر، آی‌پی‌ تی‌وی، سروش

نیوز – سه پرونده را توضیح می‌دهید؟

سرافراز: یک ساختمان بسیار بلندی در صداوسیما به اسم دیتا سنتر در حال ساخت بود تا برای کشور یک مرکز داده در حوزه‌های مختلف ساخته شود. چنین هدف‌گذاری در جایی تصویب نشده بود و البته هیچ دستگاهی هم زیر بار این نمی‌رود که اطلاعاتش را در اختیار صداوسیما قرار دهد مگر اینکه مصوبه‌ی حکومتی در این باره وجود داشته باشد که چنین مصوبه‌ای هم نیست.

یک سال قبل از اینکه رئیس صداوسیما شوم آنجا به دلیل نبود منابع مالی تعطیل شده بود. معاونت فنی صداوسیما که بعد رئیس سازمان شد آنجا را تاسیس کرده بود. در همه جا دیتا سنتر به دلیل مسائل امنیتی  زیر زمین است تا حفاظت و امنیت آن برقرار شود اما این مورد برعکس بود و ساختمان بسیار بلندمرتبه‌ای را برای این کار انتخاب کرده بودند.

بعد از اینکه از صداوسیما رفتم هم  ده برابر دیگر برای آن هزینه شد و همچنان این ساختمان هست و هیچ خاصیتی هم برای صداوسیما ندارد. اعلام شده بود که پروژه یا تعطیل بوده و یا به صورت نیمه تعطیل بوده.

یکی دیگر از پرونده‌هایی که اگر قرار بود رسیدگی شود موضوع مهمی بود به این برمی‌گشت که 9.5 میلیون یورو برای پروژه‌ی آی پی تی وی (که در زمان و در جای خودش لازم است) هزینه شده بود. این پروژه که این همه برای آن هزینه شده بود به جایی نرسید و تعطیل و یا نیمه تعطیل بود. در حالی که اگر به سرانجام رسیده بود حداقل مردم می‌توانستند خودشان انتخاب کنند چه برنامه‌ای را در چه زمانی ببینند.